Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Włochy: Skrajna prawica wygrywa wybory parlamentarne we Włoszech.

• Po upadku rządu jedności narodowej kierowanego przez M. Draghiego i rozpisaniu wcześniejszych wyborów parlamentarnych, według sondażu exit poll we wczorajszym głosowaniu wygrał blok prawicowy. Uzyskał łącznie około 41-45% głosów (w przeliczeniu na mandaty około 2/3 głosów tj. możliwa większość konstytucyjna), w tym około 22-26% partia Bracia Włosi na czele z Giorgią Meloni, która prawdopodobnie zostanie premierem.
• Rynki finansowe obawiały się populistycznych haseł głoszonych przez partię Bracia Włosi, ale partia nie jest w stanie samodzielnie rządzić i zmienić konstytucji, powstanie rząd koalicyjny, okres przekazywania władzy przez rząd jedności narodowej oznacza stabilizację w najbliższym czasie, pierwsze komentarze nowej liderki także brzmią mniej konfrontacyjnie.
• W kampanii wyborczej, prawica zapowiadała m.in. wsparcie dla rodzin, zahamowanie fali migracji oraz mniejsze obciążenia podatkowe i biurokratyczne dla firm. Działania nowego rządu mają być finansowane m.in. skutecznym wykorzystaniem środków z KPO i innych funduszy europejskich. Jednym z pilnych działań pozostanie powstrzymanie rosnących cen energii elektrycznej i gazu. W polityce zagranicznej Bracia Włosi wspierają Ukrainę w wojnie z Rosją, a wsparcie w tym zakresie ze strony drugiej siły w koalicji kierowanej przez M. Salviniego wydaje się słabsze.

USA: silne odbicie PMI we wrześniu.

• Indeks PMI composite wzrósł we wrześniu do 49,3pkt. przy konsensusie 44,6 i 46,1pkt. w sierpniu. Szczególnie mocną poprawę wykazał PMI w usługach (49,2pkt przy konsensusie 45,5 i zaledwie 43,7 w sierpniu). PMI w przemyśle poprawił się nieznacznie (51,8pkt. przy konsensusie 51,0 i 51,5 w poprzednim miesiącu), ale pozostaje wyraźnie powyżej granicy 50pkt między ożywieniem a osłabieniem koniunktury.
• Sierpniowy PMI odbiegał wyraźnie w dół od innych indeksów koniunktury w USA (np. ISM), wyraźnie lepszy odczyt we wrześniu może wynikać z korekt metodologicznych.

Osłabienie PMI w Europie, szczególnie w przemyśle.

• Wstępne odczyty europejskich PMI we wrześniu są trochę gorsze niż miesiąc wcześniej, zgodnie z oczekiwaniami. W Wielkiej Brytanii PMI composite wyniósł 48,4pkt. przy konsensusie 49,0 i 49,6 w sierpniu (usługi - spadek do 49,2 z 50,9, ale przemysł - wzrost do 48,5 z 47,3).
• W strefie euro composite PMI wyniósł 48,2pkt, zgodnie z konsensusem, po 48,9 w sierpniu (usługi spadek do 48,9pkt. z 49,8 miesiąc wcześniej, przemysł spadek do 48,5pkt z 49,6). Słabo wypadł PMI composite w Niemczech (spadek do 45,9pkt. we wrześniu z 46,9 w sierpniu), w tym usługi - spadek do 45,4pkt z 47,7 miesiąc wcześniej oraz przemysł – spadek do 48,3pkt. z 49,1 miesiąc wcześniej). Francuskie PMI wypadły po mocnej stronie w usługach (53,0), słabiej w przemyśle (47,8).

Najbliższy tydzień na rynkach bazowych: inflacja w strefie euro

• Po publikacji wstępnych wrześniowych PMI w strefie euro i USA w ostatni piątek, w tym tygodniu najważniejszy dla rynków finansowych będzie piątkowy odczyt inflacji w strefie euro, poprzedzony czwartkowymi odczytami m.in. w Niemczech czy Hiszpanii. Rząd niemiecki doprowadził do wygaśnięcia taniego biletu, co pociągnie w górę ceny w transporcie i cały indeks CPI, nie tylko z powodu wzrostów w tej kategorii. Warte śledzenia w tym tygodniu:
• Poniedziałek: Indeks Ifo w Niemczech za wrzesień (nasza prognoza 87,2pkt po 88,5 w sierpniu). Przemówienie Prezes EBC C. Lagarde,
• Wtorek: Dane z rynku nieruchomości w USA. Dane mogą pokazać oznaki recesji, w szczególności po tym jak oprocentowanie kredytów hipotecznych przekroczyło 6%. Przemówienie Prezesa Fed J. Powella być może dostarczy sygnałów nt. czwartej z rzędu podwyżki stóp procentowych Fed w listopadzie.
• Czwartek: Inflacja CPI w Niemczech (nasza prognoza 0,6%m/m i 8,5%r/r po odpowiednio 0,3% / 7,9% w sierpniu)
• Piątek: Inflacja CPI w strefie euro we wrześniu (nasza prognoza 9,6%r/r przy konsensusie 9,1% i po 9,1% w sierpniu) i stopa bezrobocia w sierpniu (spodziewamy się utrzymania na poziomie 6,6% jak w lipcu); wydatki i dochody konsumentów w USA w sierpniu (dla dochodów konsensus 0,3%m/m po 0,2% w lipcu) indeks nastrojów konsumentów Uniwersytetu Michigan (konsensus 59,5pkt., tyle samo co w sierpniu).

Wiadomości krajowe

Wzrost inflacji CPI we wrześniu.

• W piątek GUS opublikuje wstępny szacunek wrześniowej inflacji. Wielu obserwatorów gospodarki, w tym niektórzy członkowie RPP, zapowiadali, że po sierpniowym szczycie, inflacja będzie się obniżała w kolejnych miesiącach. Nasze szacunki nie potwierdzają takiego scenariusza. Spodziewamy się, że pomimo dalszego spadku cen paliw inflacja CPI wzrosła we wrześniu w okolice 16,4-16,6%r/r (dokładniejszy szacunek w najbliższych dniach), a prym wiodły dalsze wzrosty cen żywności oraz nośników energii. Uporczywie wysoka pozostaje także inflacja bazowa.
• Minister Finansów M. Rzeczkowska spodziewa się, że we wrześniu inflacja CPI wzrośnie do ok. 16,4%r/r z 16,1%r/r w sierpniu. Jej zdaniem, osiągnie ona szczyt w tym roku, a pod koniec 2023 powinna spadać. Zdaniem M. Rzeczkowskiej inflacja nie powinna przekroczyć 20%.

RPP: J. Tyrowicz z dalszymi znaczącymi podwyżkami stóp, L. Kotecki uważa, że możliwa jest przerwa w cyklu podwyżek.

• Po ocenie skuteczności dotychczasowych podwyżek kosztu pieniądza, możliwe są dalsze podwyżki stóp procentowych o 2-4 pkt. proc. – powiedziała J. Tyrowicz z RPP. Zwróciła uwagę, że nigdy w Polsce nie było ujemnych realnych stóp procentowych w skali 10%.
• Z kolei inny członek RPP L. Kotecki powiedział, że możliwa jest przerwa w cyklu podwyżek stóp procentowych w oczekiwaniu na decyzję w sprawie tarczy antyinflacyjnej i przepisy dotyczące zamrożenia cen prądu i gazu. Zdaniem Koteckiego inflacja w Polsce stała się uporczywa i jest coraz bardziej zakotwiczona w oczekiwaniach podmiotów gospodarczych, na co wskazują m.in. klauzule indeksacyjne w nowo zawieranych umowach handlowych.

Minister Aktywów Państwowych proponuje wprowadzenie ceny maksymalnej energii dla odbiorców wrażliwych i JST i opodatkowanie zysków nadzwyczajnych firm energetycznych.

• Nie będziemy tolerować takiego ustalania cen energii elektrycznej, w których marża sięga PLN700-900 za MWh – zapowiedział premier M. Morawiecki i wezwał Ministerstwo Aktywów Państwowych i Ministerstwo Klimatu do jak najszybszego wypracowania odpowiednich rozwiązań prawnych chroniących obywateli i instytucje wrażliwe.
• Ministerstwo Aktywów Państwowych proponuje wprowadzenie maksymalnej ceny energii elektrycznej na poziomie PLN618,24MWh dla odbiorców wrażliwych i jednostek samorządu terytorialnego – poinformował wicepremier J. Sasin. Proponowana cena maksymalna to 40% wzrostu względem średniej wysokości taryfy zatwierdzonej przez URE dla gospodarstw domowych na 2022.
• Na najbliższym posiedzeniu rządu ma ponadto być przedstawiony projekt podatku od zysków nadzwyczajnych, który ma przynieść budżetowi dochody w wysokości PLN13,5mld na łagodzenie skutków wzrostu cen energii.

PSE ogłosiły okres zagrożenia na rynku mocy.

• W piątek Polskie Sieci Energetyczne ogłosiły okresy zagrożenia na rynku mocy w godzinach 19:00-21:00. Ogłoszenie miało miejsce po raz pierwszy w historii i było związane z brakiem wystarczającej rezerwy w systemie z powodu ubytków awaryjnych oraz niskiej generacji energii z OZE, zwłaszcza w wieczornym szczycie zapotrzebowania na energię. Ogłoszenie okresu zagrożenia, to sygnał do jednostek wytwórczych, żeby zapewnić odpowiedni poziom mocy w systemie oraz do jednostek redukcji, żeby obniżyć swoje zapotrzebowanie.
• W kontekście zapowiedzi ograniczenia maksymalnych wzrostów cen energii (cena maksymalna) należy się liczyć z brakiem odpowiedniego dostosowania popytu i podaży na energię, co rodzi ryzyko pojawienia się niedoborów.

Premier: Budżety emerytów będą chronione w 2023.

• Trzynasta i czternasta emerytura będą wypłacone także w 2023, a program waloryzacji emerytur i rent będzie odzwierciedlał inflację, żeby budżety gospodarstw domowych były chronione – powiedział premier M. Morawiecki.
• Zapowiedzi hojnych świadczeń społecznych oraz działania nakierowane na ograniczenie skali wzrostów cen nośników energii (w tym rekompensaty) oznaczają, że naszym zdaniem deficyt sektora general government może w przyszłym roku rozszerzyć się do ok. 7%PKB z 4,5%PKB w 2022. Przynajmniej do zaplanowanych na jesień 2023 wyborów parlamentarnych polityka fiskalna będzie ekspansywna, co utrudni opanowanie inflacji. Przy takim policy mix spodziewamy się, że dwucyfrowy wzrost cen może mieć miejsce nie tylko w 2023, ale dwucyfrowej inflacji nie można wykluczyć w 2024.

Bank Światowy: Pogorszenie wszystkich wskaźników WGI dla Polski w 2021.

• Bank Światowy (BŚ) opublikował wskaźniki Worldwide Governance Indicators za 2021. Są one podstawą miar jakości instytucjonalnej kraju, które odgrywają istotną rolę w metodologiach ratingowych agencji Moody’s i Fitch.
• Najnowszy raport BŚ przyniósł pogorszenie wszystkich wskaźników dla Polski. Wyraźne spadki odnotowano m.in. w zakresie indeksu Government Effectiveness, który mierzy jakość usług publicznych, służby cywilnej i jej niezależności od presji politycznej, jakość procesu politycznego, implementacji jego wyników i wiarygodność rządu przy wdrażaniu tych rozwiązań. Znaczące pogorszenie miało miejsce także w ocenie Rule of Law, czyli miary, która ocenia stopień przestrzegania zasad społecznych i pewności co do ich przestrzegania, w tym w szczególności jakość: egzekwowania kontraktów, prawa własności, policji, sądów oraz prawdopodobieństwo wystąpienia przestępstw i przemocy. Szczegółowe dane i metodologia dostępne są na stronie Banku Światowego.

Jutro przetarg obligacji.

• Na jutrzejszej aukcji Ministerstwo Finansów zaoferuje do sprzedaży 6 serii obligacji o łącznej wartości PLN5-8mld. Miesięczny plan podaży długu wskazywał na ofertę w wysokości PLN4-8mld.

Komentarz rynkowy

Fed i geopolityka wspierają dolara.

• Ubiegły tydzień na rynkach zdeterminowało posiedzenie Fed. Rezerwa Federalna pokazała determinację do walki z inflacją, nawet kosztem recesji. Projekcje FOMC sugerowały m.in. brak perspektyw na obniżki stóp przed 2024. W piątek impulsem do osłabienia euro była także silna wyprzedaż funta. Efektem był spadek €/US$ z okolic parytetu do 0,9650 dziś rano. Silnie podniosły się również rentowności obligacji na rynkach bazowych. Amerykańska 10latka osłabiła się o 30pb, a 2latka o około 40pb. Niemieckie papiery zachowały się podobnie, przy czym w tym przypadku pomogły jastrzębie komentarze z EBC. Silnym impulsem do osłabienia papierów skarbowych w Europie była także przecena długu w UK, pod wpływem ogłoszonych planów ekspansji fiskalnej.
• Ubiegły tydzień przyniósł również ponowne osłabienie złotego. Kurs €/PLN z blisko 4,70 wzrósł do 4,78. To efekt mocnego dolara jak i obaw przed eskalacją konfliktu na Ukrainie, po ogłoszeniu częściowej mobilizacji przez Rosję. Pod koniec tygodnia złoty odrobił jednak część strat, wracając do 4,76 wobec euro. Pomogły w tym komentarze sugerujące, że do eskalacji działań Rosji może efektywnie dojść dopiero w przyszłym roku. SPW osłabiły się w ślad za rynkami bazowymi. 10latki osłabiły się w podobnej skali co Bund, ale już 2latki niecałe 20pb. To pokazuje, że łagodne komentarze z RPP skutecznie gaszą oczekiwania na podwyżki stóp, mimo wysokiej inflacji w kraju, czy zdecydowanych działań głównych banków centralnych.

Dalsze umocnienie dolara.

• Zamknięcie tygodnia na poziomie lokalnego minimum sugeruje dalszy spadek €/US$. Nie pomaga uspokojenie sytuacji na rynku energii. Interwencja na jenie tylko na chwilę powstrzymała marsz dolara. Sobotnie wystąpienie Ławrowa na forum ONZ i groźba użycia przez Rosję broni nuklearnej skutecznie wzmaga niepewność na rynkach. Chociaż scenariusz taki wydaje się mało prawdopodobny, groźby Rosji traktowane są poważnie. Póki co, rynki nie wyceniają takiego scenariusza, ale najbliższe dni i dalsze ruchy Rosji po referendach na zajętych terenach ukraińskich mogą przynieść większą zmienność. Dalsza eskalacja konfliktu będzie wspierać dolara.
• Projekcje Fed, szczególnie dość odległa perspektywa obniżek stóp względem obecnych wycen rynkowych, sugerują utrzymanie niskiego kursu €/US$ na dłużej. Para może nie być w stanie wyłamać się istotnie powyżej parytetu do końca roku. Mocny dolar zaczyna coraz bardziej szkodzić innym gospodarkom, stąd Japonia nie będzie jedynym krajem który może podnieść kwestie interwencji walutowych, potencjalnie do tego grona może dołączyć także UK, Chiny także wykazując coraz większą aktywność na rynku FX, przeciwdziałać mocnemu dolarowi.

Geopolityka pozostaje ryzykiem dla walut CEE.

• Ryzyko ponownego osłabienia złotego (i innych walut CEE) pozostaje istotne. Nic nie wskazuje na to, żeby trend spadkowy €/US$ mógł się odwrócić. Dopiero większe osłabienie dolara dałoby prawdopodobnie szanse na większe i trwalsze umocnienie PLN.
• Perspektywa większych podwyżek stóp Fed, w połączeniu z niechęcią do dalszego istotnego zacieśnienia polityki NBP, sugerują nieco wyższą ścieżkę €/PLN w 4kw22 niż zakładaliśmy dotychczas. Do zajmowania dużych pozycji przeciw złotemu powinno zniechęcać jednak duże pozycjonowanie i wysokie koszty finansowania krótkich pozycji. Złoty w najbliższych miesiącach powinien poruszać się w szerokim trendzie bocznym, z ryzykiem po wyższej stronie. Ciążące nad rynkiem widmo kryzysu energetycznego w Europie i ciągnący się konflikt na Ukrainie podtrzymają presję na waluty CEE.

Przerwa we wzrostowym trendzie rentowności.

• W tym tygodniu spodziewamy się raczej stabilizacji wycen na bazowych rynkach długu. Przez większą część tygodnia nie ma szczególnie ważnych danych i wydarzeń z głównych gospodarek. Dopiero w piątek poznamy inflację ze strefy euro, ale spodziewamy się odczytu bliskiego konsensusowi. To oznacza, że Bund utrzyma się w okolicach 2% w najbliższych dniach. Wzrostu dochodowości amerykańskiej 10latki do 4% spodziewamy się natomiast w przyszłym miesiącu. Perspektywy rynków długu na 4kw22 nadal zależą w dużym stopniu od skali szoku energetycznego zimą. Na razie jednak doniesienia o zapełnieniu europejskich magazynów gazu dają pole do pewnego optymizmu. Analitycy wojskowi sugerują też, że do eskalacji działań Rosji może dojść dopiero wiosną.
• Na krajowym rynku sytuacja powinna wyglądać analogiczne jak w przypadku krzywej niemieckiej. Publikowane w tym tygodniu dane o inflacji w kraju naszym zdaniem nie zaskoczą na tyle, aby wywołać większe zmiany w oczekiwaniach na podwyżki stóp NBP. Ostatnie komentarze z RPP sugerują przerwę w cyklu podwyżek stóp, lub nawet jego koniec. Dlatego widzimy szanse na wystromienie krajowej krzywej w tym tygodniu przez umocnienie krótkich SPW.
• W końcu roku widzimy jednak ryzyko dalszego wzrostu rentowności SPW, szczególnie na długim końcu. Problemem mogą okazać się większe potrzeby pożyczkowe rządu na przyszły rok niż obecnie spodziewa się rynek. Najprawdopodobniej szeroko zakrojona ekspansja fiskalna utrzyma też ryzyka inflacyjne.