Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Podwyżka stóp EBC o 50pb i ustanowienie instrumentu ochrony transmisji (TPI).

• Europejski Bank Centralny (EBC) podniósł główne stopy procentowe o 50pb, rozpoczynając cykl zacieśniania polityki pieniężnej. Była to pierwsza podwyżka stóp EBC od 11 lat. Stopa operacji refinansujących wynosi obecnie 0,50%, stopa depozytowa 0,00%, a stopa pożyczkowa 0,75%. W komunikacie stwierdzono, że na kolejnych posiedzeniach Rady Prezesów stosowna będzie dalsza normalizacja stóp procentowych, a bank centralny będzie podejmować decyzje na bieżąco z posiedzenia na posiedzenie.
• Poza podwyżką stóp procentowych ustanowiono także nowy instrument ochrony transmisji polityki pieniężnej (TPI). Jego celem jest równomierna transmisja polityki pieniężnej EBC we wszystkich krajach strefy euro. TPI jest nowym instrumentem w arsenale EBC, a pierwszą linią obrony dla fragmentacji rynku ma pozostać elastyczność reinwestycji środków w ramach pandemicznego programu skupu aktywów (PEPP).
• Nowo ogłoszony instrument transmisji zakłada skup aktywów (głównie obligacji rządowych) kraju, w którym dochodzi do nieuzasadnionej i nieuporządkowanej reakcji rynkowej, która poważnie zagraża transmisji polityki pieniężnej w strefie euro. Skala interwencji ma być uzależniona od intensywności zagrożenia dla mechanizmu transmisji i ex ante nie jest ograniczona. Interwencja jest obwarowana szeregiem warunków, które mają zapewnić, że kraj będący jej beneficjentem prowadzi odpowiedzialną i stabilną politykę fiskalną i makroekonomiczną.
• EBC nie tylko podniósł stopy w większej skali niż wcześniej zapowiadana, ale jednocześnie zmienił forward guidance w odniesieniu do wrześniowej decyzji. Obecnie Rada prezesów będzie podejmowała decyzje na bieżąco posiedzenie po posiedzeniu, więc nie sygnalizuje już konkretnego ruchu we wrześniu. Przyspieszenie (frontloading) normalizacji polityki pieniężnej w strefie euro może być wynikiem obaw, że okienko dla cyklu zacieśniania może się wkrótce zamknąć w związku z ryzykiem recesji.

Dziś dane o koniunkturze ze strefy euro (PMI), zagrożony m.in. niemiecki przemysł.

• Dziś poznamy PMI dla głównych gospodarek europejskich i całej strefy euro za lipiec. Spodziewamy się pogorszenia koniunktury, związanego z pogarszającą się globalnie koniunkturą, wysokimi cenami surowców i szczególnie ryzykiem zatrzymania dostaw gazu z Rosji do UE. Dlatego istotny spadek (z 52,pkt. do 49,5pkt., przy konsensusie 51,2pkt.) widzimy w przypadku niemieckiego przemysłu. Dla całej strefy euro pogorszenie w przemyśle powinno być mniej dotkliwe (z 52,1pkt. do 51,0pkt, zgodnie z konsensusem). Wysokie ceny detaliczne i pogorszenie nastrojów konsumenckich sugerują także słabszą aktywność w usługach (na poziomie całej strefy euro do 51,6pkt. z 53,0pkt., przy konsensusie 53,0pkt.).

Ostateczna dymisja premiera Włoch M. Draghiego.

• Premier Włoch M. Draghi złożył wczoraj dymisję na ręce prezydenta S. Matarelli. Była to druga, tym razem nieodwołalna, dymisja włoskiego szefa rządu w ciągu tygodnia. Poprzednia rezygnacja nie została przyjęta przez prezydenta. Upadek rządu we Włoszech jest konsekwencją rozpadu koalicji jedności narodowej. W środowym głosowaniu wotum zaufania dla rządu Draghiego nie wzięły udziału trzy duże ugrupowania koalicyjne: Ruch Pięciu Gwiazd, Forza Italia i Liga. Prezydent podpisał wczoraj dekret o rozwiązaniu parlamentu. Dziś ma zostać ogłoszona data wcześniejszych wyborów, które odbędą się we wrześniu lub październiku.

UE przyjęła siódmy pakiet sankcji przeciwko Rosji.

• Rada Unii Europejskiej przyjęła kolejny pakiet sankcji przeciwko Rosji, który ma ograniczyć temu krajowi zdolność do kontynuowania i finansowania militarnej agresji przeciwko Ukrainie. Pakiet przewiduje m.in. zakaz importu złota oraz biżuterii pochodzącego z Rosji oraz zakaz eksportu do tego kraju technologii, które mogą znaleźć zastosowanie w przemyśle zbrojeniowym.

Stopy procentowe w Turcji bez zmian.

• Zgodnie z oczekiwaniami bank centralny Turcji pozostawił stopy procentowe bez zmian. Główna stopa nadal wynosi 14,0%. W czerwcu inflacja w Turcji wzrosła do 78,6%r/r, osiągając najwyższy poziom od 24 lat. Od początku roku turecka lira osłabiła się do $ o blisko 25% i jest obecnie na najsłabszych poziomach w historii.

Podwyżka stóp procentowych w Danii.

• Bank centralny Danii podniósł główną stopę procentową o 0,50pb do -0,10%. Decyzja była motywowana obroną kursu duńskiej korony, której kurs jest ściśle powiązany z euro. Duński bank centralny nie ma ustalonego harmonogramu posiedzeń i podejmuje decyzje ad hoc.

Wiadomości krajowe

Słabsze dane z handlu i budownictwa sugerują spadek PKB w ujęciu kw/kw (po odsezonowaniu).

• Sprzedaż detaliczna wzrosła w czerwcu o 3,2%r/r (ING: 7,2%r/r; konsensus: 5,9%r/r), po wzroście o 8,2%r/r w maju (po rewizji). Wzrosty notuje głównie sprzedaż dóbr pierwszej potrzeby (tekstylia, żywność, farmaceutyki), wspierana m.in. przez zakupy uchodźców z Ukrainy . Nastąpiło natomiast pogłębienie spadków sprzedaży drogich paliw i dóbr trwałego użytku. Po odsezonowaniu sprzedaż towarów była o 2,8% niższa niż w maju. Pogarszające się perspektywy gospodarcze, słabe nastroje konsumpcyjne, wysokie ceny oraz wygasanie wsparcia ze strony wcześniej nabudowanych oszczędności zaczynają ciążyć na wydatkach konsumpcyjnych.
• W czerwcu produkcja budowlano-montażowa wzrosła o 5,9%r/r, zdecydowanie słabej od oczekiwań (~11%r/r). To efekt wyraźnie słabszego niż w maju wzrostu budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej (5%r/r wobec 14,4%r/r przed miesiącem) oraz spadku robót budowlanych specjalistycznych (-3,1%r/r, wobec +1,5%r/r w maju). Bardzo dobrze wyglądała natomiast budowa budynków – tu odnotowano wzrost o 15,2%r/r po spadku o 1,7% miesiąc wcześniej. GUS informuje o spadku prac inwestycyjnych o 2,5%r/r, a wysokim wzroście robót remontowych (20,1%r/r). Po wyeliminowaniu czynników sezonowych produkcja spadła o 3,5% w porównaniu z majem.
• Struktura danych z sektora budowlanego jest zaskakująca. Informacje o popycie na mieszkania (np. na bazie zapytań o kredyt hipoteczny) sugerowałyby niższą produkcję przy budowie budynków, mimo korzystnych efektów bazy z 2021. Możliwe, że deweloperzy przyspieszają prace, obawiając się dalszego spadku popytu i cen mieszkań przy rosnących kosztach robót. Perspektywy budownictwa oceniamy niestety negatywnie, biorąc pod uwagę m.in. wzrost stóp procentowych, zmiany regulacyjne (wzrost bufora przy ocenie zdolności kredytowej), czy podwyższoną niepewność w związku z wojną na Ukrainie. W takim otoczeniu przyspieszenie oddawania mieszkań dodatkowo wzmocni presję na ich ceny.
• Wczorajsze dane uzupełniają obraz koniunktury w 2kw22. Przemysł, budownictwo i handel odnotowały w czerwcu spadki w ujęciu m/m po odsezonowaniu. Podobnie będzie prawdopodobnie z PKB w 2kw22, chociaż w ujęciu rocznym wciąż szansa na ok. 6,5-7%. To ostatni tak dobry kwartał przed okresem dekoniunktury, której symptomy były widoczne w ostatnim miesiącu. Przed nami wyraźnie gorsza od pierwszej druga połowa 2022 oraz obarczony wyjątkowo wysoką niepewnością 2023.
• Pogarszające się perspektywy koniunktury przełożyły się na wyraźne złagodzenie kursu RPP w ostatnim okresie, pomimo utrzymujących się na wysokim poziomie ryzyk dla inflacji. Oznacza, to że RPP będzie ostrożna, a kolejne podwyżki stóp będą się odbywały w skali +25pb. Rośnie prawdopodobieństwo, że obecny cykl podwyżek zakończy się na poziomie niższym niż zakładane przez nas 8,5%, lub też zostanie on osiągnięty później. Czynnikiem ryzyka cały czas pozostaje dalszy wzrost cen i potencjalna presja na osłabienie PLN.

Prezes NBP: Polityka pieniężna będzie nadal prowadzona w kierunku obniżenia inflacji i utrzymania wzrostu gospodarczego.

• Polityka NBP będzie prowadzona w celu obniżenia CPI i utrzymania zrównoważonego wzrostu gospodarczego – powiedział prezes NBP A. Glapiński w Sejmie. Podkreślił, że obniżanie inflacji wygenerowanej przez silne szoki podażowej, w kontekście pogarszających się perspektyw gospodarczych, musi następować stopniowo.

Inwestycje z KPO mogą podbić PKB nawet o 1pp w 2023. Wniosek o środki będzie złożony w IX lub X.

• Sprawne rozpoczęcie inwestycji z Krajowego Programu Odbudowy (KPO) może podnieść PKB Polski w 2023 nawet o 1 pkt. proc. – powiedział prezes Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) P. Borys. Może to pobudzić inwestycje w roku spowolnienia i zapewnić miękkie, a nie twarde lądowanie gospodarki.
• Pierwszy wniosek o płatność z KPO Polska planuje złożyć we wrześniu lub listopadzie i będzie on opiewał na kwotę €4,4mld – powiedziała w Senacie wiceminister funduszy i polityki regionalnej M. Jarosińska-Jedynak. Polska liczy na uzyskanie €2,9mld z części dotacyjnej i €1,4mld z części pożyczkowej. Wiceminister poinformowała, że dotychczas Polska spełniła 19 z ustalonych 28 mierników dla części dotacyjnej i 6 z 9 dla części pożyczkowej. Od momentu złożenia wniosku o płatność Komisja Europejska ma 4 miesiące na przekazanie środków.

MZ: Szczyt hospitalizacji z powodu COVID-19 na poziomie 3tys. osób.

• W scenariuszu bazowym Ministerstwo Zdrowia szacuje szczyt hospitalizacji z powodu COVID-19 na poziomie 3tys., co nie będzie generowało konieczności zmiany polityki epidemicznej – powiedział minister A. Niedzielski. Za próg do uruchomienia masowego testowania lub ponownego wprowadzenia kwarantanny i izolacji przyjęto 5tys. hospitalizacji. Według resortu szczyt letniej fali koronawirusa przypadnie na drugą połowę sierpnia, a dzienna liczba zakażeń jest wówczas szacowana jest na 8-10tys. przypadków.

Włączenie Baltic Pipe do polskiego systemu przesyłowego.

• Podmorski gazociąg Baltic Pipe został połączony z systemami przesyłowymi Polski i Danii – poinformował Gaz-System. Po przeprowadzeniu prac rozruchowych i nagazowaniu przesył surowca będzie mógł być rozpoczęty 1 października 2022.

Komentarz rynkowy

• Punktem uwagi rynków byłą wczoraj decyzja EBC. Chociaż podwyżka stóp była większa niż wyceniał to rynek (50pb wobec 38pb), rekcja rynku sugeruje, że Bank nie przekonał inwestorów o swojej determinacji do walki z inflacją. Rentowności po obu stronach oceanu zakończyły dzień spadkiem - Bund o około 5pb, ale już amerykańska 10latka o ponad 15pb. Kurs €/US$ wyraźnie wzrósł zaraz po decyzji, ale handel zakończył już bliżej otwarcia. Problemem jest złagodzenie forward quidance EBC i niejasny sposób wykorzystywania nowego narzędzia TPI do walki z nadmiernym osłabieniem obligacji.
• Na SPW miało miejsce małe trzęsienie ziemi. Rentowności 10latki spadły ponad 30pb. Pomogła zarówno sytuacja na rynkach bazowych, jak i dalszy spadek oczekiwań na podwyżki stóp w kraju – efekt ostatnich komentarzy z RPP i rozczarowania danymi z kraju. Złoty zakończył dzień niewielkim umocnieniem.

€/US$ stabilny mimo większej podwyżki EBC, wkrótce może znów spadać.

• W kontekście złagodzenia forward quidance EBC inwestorzy będą się teraz zastanawiać jak duże okno widzi bank na zaostrzenie swojej polityki. Dlatego będą dość dużą uwagę przykładać do publikowanych dziś danych o koniunkturze ze strefy euro (PMI). Biorąc pod uwagę rosnącą niepewność w gospodarce, czy osłabienie koniunktury w polskich branżach eksportowych widzimy raczej ryzyko negatywnego zaskoczenia ww. danymi. Jednocześnie rynek nadal liczy na kolejne 75pb podwyżki stóp Fed pod koniec lipca. Dlatego zdecydowanie wzrosło ryzyko, para €/US$ na przełomie tygodnia wróci do spadku, potencjalnie zbliżając się do parytetu.
• Długoterminowe perspektywy kursu są mocno niepewne. Głównym ryzykiem pozostaje zatrzymanie dostaw gazu z Rosji, co doprowadzi do recesji w Europie. To z kolei może dość szybko zatrzymać cykl podwyżek stóp EBC, mimo wysokiej jak na europejskie standardy inflacji. Dlatego nawet mimo bardziej zdecydowanego EBC szanse, że €/US$ zdoła dotrzeć do 1,07 pod koniec 3kw22 obniżają się.
• Wczorajsza decyzja i komunikacja EBC wpisują się w scenariusz relatywnie krótkiego cyklu podwyżek stóp, ale mocniejszego. Z drugiej strony obawy o koniunkturę, szczególnie w Europie, tylko rosną. Ryzyko recesji będzie wspierać np. Bunda, na dłuższym końcu krzywej dochodowości. To z kolei wskazuje na wypłaszczenie krzywej, szczególnie w Europie.
• Druga połowa tego roku powinna przynieść spłaszczenie krzywych dochodowości po obu stronach Atlantyku. Utrzymuje się wysoka presja inflacyjna z rosnącym zagrożeniem efektami drugiej rundy, do sprzyja wzrostom rentowności krótkoterminowych obligacji. Jednocześnie rynki nastawiają się na spowolnienie wzrostu i inflacji w 2023, a  w konsekwencji obniżki stóp. To będzie hamować wzrost rentowności na długim końcu.

Rośnie ryzyko ponownego osłabienia złotego, szczególnie do US$.

• Jeżeli para €/US$ wróci do spadków, to prawdopodobnie inwestorzy rozpoczną odbudowywanie pozycji na wzrost US$/PLN. To zwiększa ryzyko osłabienia złotego także wobec euro. Co więce,j RPP może wybrać scenariusz czeski, to jest mniejsze podwyżki, osłabienie złotego i interwencje. Dodatkowo, pomimo mniejszego od oczekiwań deficytu obrotów bieżących w maju, skala nierównowagi zewnętrznej nadal powiększa się, co może wciąż ciążyć notowaniom PLN. Od strony fundamentalnej główną zmianą na plus może okazać się zapowiedź MFiPR, że jeszcze w październiku lub listopadzie złoży wniosek o zaliczkę z KPO na €4mld. Środki te zostałyby wymienione na rynku, wspierając złotego. To jednak nadal odległa perspektywa. W efekcie spodziewamy się wzrostu €/PLN ponownie ponad 4,80 w trakcie wakacji.
• W dalszej części roku spodziewamy się raczej stabilizacji €/PLN w ramach szerokiego trendu bocznego. Rozkład ryzyk jest jednak asymetrycznie skrzywiony w kierunku potencjalnie słabszego PLN. Problemem jest polityka NBP. Nawet jeżeli stopy dojdą do oczekiwanego przez nas poziomu 8,5%, to zajmie to więcej czasu. RPP może też komunikować przedwczesny koniec cyklu podwyżek. Odnosimy wrażenie, że RPP preferuje słabego złotego i interwencje zamiast dalszych podwyżek stóp. Widzimy ryzyko, że stopy nie wzrosną do 8,5%, jak zakładamy w bazowym scenariuszu.
• Po wczorajszym ruchu może nie być już dużo miejsca do spadku rentowności SPW dziś. Nadal jednak biorąc pod uwagę nadchodzące PMI ze strefy euro, takie ryzyko przeważa. Umocnienie obligacji na rynkach bazowych, ryzyko recesji w Europie i ostatnie komentarze z RPP sugerują też, że o większy wzrost rentowości w wakacje może być trudno.
• W dłuższej perspektywie niezmiennie widzimy przestrzeń do wzrostów rentowności POLGBs. Inflacja jest daleka od opanowania, przed nami skok cen energii jesienią i od początku 2023 roku, słaby złoty także ponownie podniesie ceny, utrzymuje się presja płącowa. Z kolei mniej jastrzębie komunikaty ze strony NBP mogą ciążyć na notowaniach PLN. Wzrost kosztów energii rodzi ryzyko dalszego wzrostu inflacji w 4kw22 i 1kw23. Oznaczałoby to konieczność podniesienia stóp NBP do wyższych poziomów niż wycenia to obecnie rynek. W naszym bazowym scenariuszu w okolice 8,50%.