Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Wojna na Ukrainie.

• W Donbasie na wschodzie Ukrainy wciąż toczą się najcięższe walki, szczególnie o Siewierodonieck w obwodzie ługańskim (przed wojną około 100tys. mieszkańców). Wojska rosyjskie kontrolują 80% miasta. Prezydent Ukrainy W. Zełenski powiedział, że w czerwcu liczba ofiar śmiertelnych po stronie rosyjskiej przekroczy 40tys. Amnesty International opublikowało raport, według którego użycie broni kasetowej i masowe ostrzeliwanie przez Rosjan w Charkowie stanowi zbrodnię wojenną. W atakach zginęło prawdopodobnie ponad 600 cywili, dwukrotnie tylu zostało rannych.
• Według ukraińskiego wiceministra rolnictwa zbiory zboża w tym roku spadną o około 40% w porównaniu z 2021.

Niemcy: spodziewana poprawa indeksu ZEW w czerwcu, ale z przewagą ocen negatywnych.

• Dziś poznamy czerwcowy odczyt indeksu ZEW. Spodziewana jest osłabienie przewagi ocen negatywnych. Według konsensusu indeks obecnej sytuacji ma wynieść 31,0pkt (poprzednio -36,5), natomiast indeks oczekiwań -26,8pit (poprzednio -34,3).

Wiadomości krajowe

NBP: W kwietniu 12-miesięczny deficyt w obrotach bieżących powyżej 3%PKB.

• Deficyt w obrotach bieżących wyniósł w kwietniu €3,9mld (konsensus €2,3mld, nasza prognoza €3,2mld), po €3,0mld w marcu. Szacujemy, ze w ujęciu 12-miesięcznym saldo to pogorszyło się z -2,2%PKB do -3,0%PKB ( największy deficyt od kwietnia 2013 w ujęciu 12-miesięcznym). Deficyt w obrotach towarowych wyniósł €2,5mld w kwietniu po €3,3mld w marcu. W skumulowanym ujęciu 12-miesięcznym oznacza to wzrost deficytu towarowego z około 1,7%PKB do 2,2%PKB. Dodatnie saldo usług w wysokości €2,2mld nie skompensowało wysokich deficytów: w dochodach pierwotnych (€2,8mld) i wtórnych (€0,9mld).
• Wyniki handlu zagranicznego w kwietniu 2022 odzwierciedlają wpływ wojny na Ukrainie: wzrost rachunków importowych za paliwa i załamanie handlu z Rosją. Roczna dynamika importu towarów, wyrażona w euro (22,6%r/r) wyraźnie przewyższała dynamikę eksportu (6,7%).
• Komunikat NBP wskazuje na istotny wpływ zaburzeń w globalnych łańcuchach dostaw oraz wojny na Ukrainie na polski handel zagraniczny. Perturbacje globalne wpłynęły na spadek eksportu części motoryzacyjnych, odbiorników telewizyjnych oraz urządzeń gospodarstwa domowego. Głęboki spadek sprzedaży do Rosji również przełożył się na spadek dynamiki eksportu – Rosja spadła na 23 miejsce wśród największych parterów eksportowych Polski w kwietniu 2022 z 7 miejsca rok temu. Wysoka dynamikę importu napędzały o 75% wyższe niż rok wcześniej ceny ropy naftowej oraz rekordowo wysokie ceny gazu ziemnego i węgla. W kwietniu Rosja nie była już najważniejszym kierunkiem importu węgla i produktów rafinacji ropy naftowej, zastąpiły ją odpowiednio Australia i Niemcy.
• Wczorajsze dane są lekko negatywne dla notowań złotego, gdyż pogorszenie wskaźników równowagi zewnętrznej postępuje bardzo szybko, choć wynika głównie z czynników zewnętrznych – pandemii i wojny. W najbliższych miesiącach spodziewamy się dalszego pogłębienia deficytu w obrotach bieżących do około 5%PKB pod koniec roku.

Zmiany w regule wydatkowej pozwolą na zwiększenie limitu wydatków w najbliższych latach.

• Planowane są zmiany w Stabilizującej Regule Wydatkowej – poinformował główny ekonomista Ministerstwa Finansów Ł.Czernicki. W przygotowanym projekcie nowelizacji ustawy o finansach publicznych w algorytmie określającym limit wydatków cel inflacyjny ma być zastąpiony prognozowaną inflacją. Ponadto z reguły wydatkowej zostaną wyłączone nowe wydatki inwestycyjne.
• Proponowane zmiany w regule wydatkowej to istotne stępienie ostrza przycinającego wydatki. W warunkach wysokiej inflacji oraz faktu, że część istotnych wydatków (np. emerytury) jest indeksowana inflacją, najbliższe lata wymagałyby działań na rzecz ograniczenia wzrostu innych rozchodów, czego rząd najwyraźniej chce uniknąć.

Premier Morawiecki: Polityka fiskalna będzie dążyła do ograniczenia inflacji.

• Polityka fiskalna będzie w najbliższych miesiącach polegała na konsolidacji finansów publicznych, aby wspierać walkę z inflacją – powiedział premier M. Morawiecki. W ocenie premiera w najbliższych kilku miesiącach zobaczymy szczyt inflacji, a potem zacznie się ona obniżać.
• Dotychczasowe decyzje w zakresie polityki fiskalnej doprowadziły do znaczącego jej poluzowania. Wypowiedź premiera sugeruje, że rząd uświadamia sobie, że jego działania prowadzą do suboptymalnego policy mix. Utrudnia to walkę z najpoważniejszym obecnie problemem makroekonomicznym czyli inflacją. W świetle ostatnich decyzji, na które składają się m.in. kolejna obniżka PIT od lipca, 14ta emerytura, wydłużenie tarczy antyinflacyjnej, zapowiedzi M. Morawieckiego nic nie zmieniają w kwestii krótkoterminowych perspektyw fiskalnych. Planowane zmiany w Stabilizującej Regule Wydatkowej także sugerują, że rząd dąży do zapewnienia sobie przestrzeni do zwiększania wydatków, raczej niż ich ograniczenia.

Raport NBP o stabilności systemu finansowego krytyczny wobec powszechnych wakacji kredytowych.

• Wyniki stres testów wskazują, że nadwyżki kapitałowe banków są wystarczające do zaabsorbowania strat – wynika z najnowszego Raportu o stabilności systemu finansowego, opublikowanego przez NBP. W ocenie NBP trwale słaba kondycja niektórych instytucji nie jest zagrożeniem dla całego sektora, a odporność banków na ryzyko wzrostu rentowności SPW pozostaje wysoka. Głównym zagrożeniem dla stabilności jest ryzyko prawne hipotecznych kredytów w walutach obcych, ale odporność banków w tym zakresie rośnie. Negatywnym czynnikiem dla krajowych instytucji finansowych jest też wysoka niepewność makroekonomiczna w związku z wojną na Ukrainie.
• W raporcie NBP krytycznie odniósł się do rządowych pomysłów w zakresie pomocy kredytobiorcom. W ocenie autorów raportu koszty pomocy wszystkim kredytobiorcom, niezależnie od ich sytuacji finansowej, mogą istotnie przekroczyć korzyści z ograniczenia odpisów. Zdaniem NBP działania nakierowane na wsparcie nabywców określonych usług finansowych powinny być tak skonstruowane, aby nie powodować negatywnych skutków dla stabilności systemu finansowego. Beneficjentami pomocy powinny być wyłącznie osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, spełniające określone warunki. W ocenie ekonomistów banku centralnego nie ma jeszcze sygnałów o nadmiernym zadłużeniu gospodarstw domowych, które zaciągnęły kredyty przy najniższych stopach procentowych.

Wątpliwości sektora finansowego co do szybkiej reformy WIBOR.

• Projekt ustawy reformującej WIBOR może być niezgodny z regulacjami UE dotyczącymi wskaźników referencyjnych, czyli z tzw. rozporządzeniem BMR – napisał Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) w opinii do projektu. W szczególności wątpliwości BGK budzi zapis dotyczący zastąpienia wskaźnika WIBOR stawką POLONIA w przypadku niewyznaczenia jego zamiennika.
• Z kolei Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami (IZFiA) wzywa do reformy WIBORu nie wcześniej niż od 2024, lub po zdefiniowaniu zasad konwersji instrumentów, umów finansowych oraz umów dla instrumentów pochodnych. Wprowadzenie zmian już od początku 2023 stanowi w ocenie Izby zbyt duże ryzyko dla systemu finansowego. W opinii do projektu ustawy IZFiA ocenia, że szybkie wdrożenie reformy nie gwarantuje prawidłowego przeprowadzania procedury zastąpienia obecnej stawki referencyjnej nową. Zmiana oznacza konieczność przygotowania i dostosowania systemów, kalibracji modeli wyceny i przygotowania opisów dokumentacji i nowych klauzul informacyjnych.

Komentarz rynkowy

• Od kilku dni obserwujemy wyraźny wzrost oczekiwanych stóp procentowych po serii zaskoczeń inflacyjnych z głównych gospodarek. Efektem jest silna wyprzedaż na rynkach długu. Tylko wczoraj rentowności amerykańskich, czy niemieckich 10latek podniosły się o blisko 20pb. W kraju wzrost rentowności jest jeszcze większy. Najprawdopodobniej inwestorzy zagraniczni którzy zaczęli się pojawiać na rynku w ostatnich miesiącach realizują teraz stop lossy, na ciągle niepłynnym rynku. 10letnia SPW straciła wczoraj aż 40pb.
• Wyższe stopy procentowe wywołały też silny spadek popytu na ryzykowne aktywa. Traciły giełdy czy waluty rynków wschodzących. Kurs €/PLN wzrósł wczoraj do 4,66. Krajowa waluta straciła tyle samo co forint, co sugeruje że obserwujemy ogólną wyprzedaż na rynkach wschodzących. Ostatnie komentarze prezesa NBP nie pomagają, ale jest to zdecydowanie drugorzędny element. Inwestorzy wracali natomiast do bezpiecznych aktywów, m.in. dolara. Kurs €/US$ spadł wczoraj do 1,04.

Panika na rynkach wspiera dolara.

• Panika na rynkach na ogół nie trwa długo. Obawy inwestorów przed gwałtownym wzrostem stóp będzie prawdopodobnie łagodzić retoryka Fed. Dolar może jeszcze zyskiwać dzień – dwa, ale w dłuższym horyzoncie prawdopodobnie zobaczymy umocnienie euro. Również fundamentalnie wyższy poziom €/US$ jest uzasadniony. Podwyżki stóp w USA są już wycenione, a EBC przygotowuje rynek na mocniejsze zacieśnienie swojej polityki.
• Dlatego w horyzoncie kilku tygodni spodziewamy się powrotu €/US$ do okolic 1,07. Tam też para powinna utrzymać się przez dużą część 3kw22. Ostatnie komentarze z Fed i EBC nie zmieniają zasadniczo perspektyw dla polityki banków centralnych, a przynajmniej nie w kierunku korzystnym dla dolara. Ciągle rosną szanse, że tempo podwyżek stóp EBC będzie nieco szybsze niż wycenia to obecnie rynek. W USA trudno będzie o takie oczekiwania w przypadku Fed, jeżeli potwierdzą się oczekiwania, że amerykańska inflacja ma szczyt już za sobą.
• Rentowności obligacji po obu stornach oceanu są już bliskie poziomom spójnym ze ścieżkami stóp głównych banków centralnych. Nie da się jednak wykluczyć przejściowo jeszcze wyższych rentowności, wywołanych stop lossami. Równolegle dojdzie prawdopodobnie do większego osłabienia obligacji peryferyjnych państw strefy euro. Bez wsparcia ze strony EBC Włochy czy Hiszpania będą mieć problem ze sprzedażą swoich papierów dłużnych.

Aktywa EM pod presją.

• Wyprzedaż złotego prawdopodobnie nie potrwa długo. Podwyżki stóp w kraju będą większe niż zagranicą. Inwestorzy nie wierzą też w łagodny przekaz prezesa NBP. Dlatego w ciągu około tygodnia-dwóch liczymy na powrót €/PLN do 4,60 w oczekiwaniu na kolejne podwyżki stóp w kraju.
• W 3kw22 para najprawdopodobniej dotrze co najmniej do 4,55, a pod koniec roku nawet poniżej 4,50. Fundamenty stojące za złotym nie ulegają większym zmianom. Dysparytet stóp wobec euro będzie tylko rósł, nawet gdy EBC rozpocznie podwyżki stóp. Dodatkowym wsparciem będzie ew. wypłata pierwszych środków z KPO, które po zmianie strategii MF będą wymieniane na rynku tworząc dodatkowy popyt na PLN.
• SPW osiągnęły wczoraj poziomy spójne z naszym scenariuszem stóp NBP. Krótkoterminowo dalsza wyprzedaż jest ciągle możliwa na bazie realizacji stol loss. Fundamentalnie jednak o istotnie dużo większe wzrosty dochodowości będzie trudno. Gdy panika na rynkach się uspokoi spodziewamy się ponownego napływu inwestorów zagranicznych do kraju.