Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Wojna na Ukrainie.

• Działania wojenne skupiają się w Donbasie. Według władz ukraińskich, wojska rosyjskie są stopniowo wypychane z okolic Charkowa.
• Zgromadzenie Ogólne ONZ zdecydowało wczoraj, że Czechy zastąpią Rosję w Radzie Praw Człowieka. Rosja została wykluczona z Rady po agresji na Ukrainę.
• Sankcje na Rosję: Wciąż nie doszło do porozumienia w sprawie szóstego pakietu sankcji przeciw Rosji, w tym embarga na rosyjską ropę od końca 2022 roku. Całkowite embargo popiera około 20 krajów. Najbardziej aktywny sprzeciw zgłaszają Węgry, ale na embargo nie chcą się zgodzić również Czechy i Słowacja pomimo przesunięcia terminu wdrożenia na 2024. Sceptyczne są również Bułgaria, Grecja, Cypr i Malta. Do przyjęcia sankcji konieczna jest jednomyślność 27 krajów UE.
• Zakłócenia w tranzycie gazu: Wczoraj ukraiński operator gazowy GTS poinformował o wstrzymaniu tranzytu gazu przez stację Sohranowka, przez którą przepływa około 1/3 rosyjskiego gazu do Europy Zachodniej. Wynika to z ingerencji Rosjan w infrastrukturę GTS. Ukraińcy zaproponowali przeniesienie przepustowości do innego punktu w Sudży, ale nie zgodził się na to Gazprom. Może to prowadzić do zaburzeń dostaw gazu do Europy, wczoraj ceny benchmarku TTF skoczyły o 5% do prawie €100 za MWh.
• Wczoraj holenderski operator gazowy Gasunie poinformował o zakontraktowaniu gazowego terminala pływającego FSRU (floating storage and regasification unit) na najbliższe 5 lat, co pozwoli na regazyfikację gazu skroplonego LNG na północy Groningen. Jednostka będzie mogła regazyfikować do 8 mld m3 gazu, podczas gdy import rosyjskiego gazu do Holandii wynosi 6 mld m3. Problemem może być jednak dostępna podaż LNG, gdyż Niemcy mobilizują 4 terminale FSRU o zdolnościach regazyfikacyjnych łącznie 29 mld m3, które mają działać pod koniec roku.

Niemcy: Indeks ZEW nie aż tak słaby jak oczekiwano.

• Majowy odczyt indeksu ZEW (indeks zaufania niemieckich analityków i inwestorów instytucjonalnych) okazał się słaby -34,3 pkt. ale wyraźnie lepszy od oczekiwań (konsensus -43,5pkt). Miesiąc wcześniej wynosił -41pkt (komponent oczekiwań). Komponent ocen sytuacji bieżącej był bliższy oczekiwaniom (-36,5pkt przy oczekiwanych -35pkt. i -30,8pkt w kwietniu).

Coraz wyższa inflacja i stopy procentowe w regionie CEE.

• Inflacja CPI na Węgrzech wyniosła 9,5%r/r w kwietniu przy konsensusie 8,9% i wzroście o 8,5% w marcu. W ujęciu m/m ceny konsumpcyjne wzrosły o 1,6% po wzroście o 1,0%m/m w marcu.
• Czechy odnotowały dużą negatywną niespodziankę inflacyjną – w kwietniu CPI wzrósł o 14,2%r/r przy konsensusie 13,3% i prognozie banku centralnego 13,8% oraz 12,7% w marcu. To najwyższy poziom od prawie 30 lat. W ujęciu m/m ceny konsumpcyjne wzrosły o 1,8% po wzroście o 1,7% w marcu. Wczorajszy odczyt wspiera oczekiwania na kolejną podwyżkę stóp procentowych o 75pb w czerwcu z obecnego poziomu 5,5%.
• W odpowiedzi na wysoką inflację, wczoraj Narodowy Bank Rumunii, pozostający nieco w tyle z cyklem podwyżek w porównaniu z innymi krajami CEE, podniósł stopy procentowe o 75pb do 3,75% przy konsensusie zakładającym podwyżkę o 50pb.

Chiny: Nieznaczny wzrost inflacji.

• Ceny konsumpcyjne w Chinach wzrosły w kwietniu o 2,1%r/r przy konsensusie 1,8% i wzroście o 1,5% w marcu. Jednocześnie ceny producenta PPI wzrosły o 8%r/r po wzroście o 8,3% w poprzednim miesiącu.

USA: Dziś inflacja CPI w kwietniu – czy 40-letni szczyt jest za nami? Rynki finansowe uwierzyły, że szczyt inflacji w USD i EUR jest za nami.

• Dziś poznamy dane o inflacji CPI w USA w kwietniu. Konsensus prognoz zakłada inflację 8,1%r/r w kwietniu (nasza prognoza 8,3%) po 8,5%r/r w marcu, co będzie oznaczać schodzenie inflacji z osiągniętego 40-letniego szczytu.
• Punktem uwagi jest także inflacja bazowa, wg konsensusu (i prognoz ING) spadnie do 6,1%r/r z 6,5%r/r w marcu. Ważny będzie również wzrost m/m bazowej, oczekiwany jest 0,5-0,4%m/m wobec 0,3%m/m poprzednio, co wygląda nie najlepiej, ale inne dane cząstkowe wskazują że istotne czynniki ciągnące inflację w górę zaczynają słabiej działać. Np. dane aukcyjne sugerują, że ceny używanych samochodów już spadają, ich wkład do CPI wynosił nawet 1,5pp, ale może spaść do zera z końcem roku. Tego samego nie można powiedzieć o kosztach utrzymania mieszkania.
• Rynki finansowe jednak coraz bardziej wierzą w spadek inflacji, co pokazują swapy inflacyjne 2- i 10-letnie w USD i EUR. Powodem przekonania, że CPI spadnie jest fakt, że skala zacieśnienia w USA (rozumianego szerzej, jako warunki finansowe, które obejmują nie tylko stopy, ale też spadki giełd) jest już na tyle duże że może odjąć nawet 2pp z PKB, a dodatkowo trwa zacieśnienie fiskalne. Tego nie można powiedzieć o Polsce, gdzie NBP chłodzi a budżet podgrzewa koniunkturę. Naszym zdaniem zapanowanie nad inflacją w Polsce może być o wiele trudniejsze przy takim policy mix.

Wiadomości krajowe

Rząd przedstawił projekt ustawy o pomocy kredytobiorcom.

• Rząd przedstawił wczoraj projekt ustawy o pomocy kredytobiorcom. Działania pomocowe są realizowane po przez trzy filary: (1) rozszerzenie Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (z PLN0,6mld do PLN2,0mld), (2) wakacje kredytowe oraz (3) zmianę wskaźnika referencyjnego dla kredytów hipotecznych (odejście od WIBORu). Premier M. Morawiecki zapowiedział także, że w najbliższych dniach zaproponuje nowe rozwiązania mające na celu wzrost oprocentowania depozytów oferowanych przez banki, jednak nie będą one miały charakteru ustawowego a raczej perswazji.
• Z szacunków rzadowych wynika, że w 2022 łączny koszt proponowanych przez rząd zmian dla sektora bankowego może wynieść ok. PLN5,4mld, z czego dodatkowe wpłaty na rzecz Funduszu Wsparcia Kredytobiorców to PLN1,4mld, a wakacje kredytowe to ok. PLN4mld. Zmiana wskaźnika referencyjnego może w 2023 kosztować banki dodatkowo ok. PLN1mld. W przypadku wakacji kredytowych założono, że skorzysta z nich 50% z ok. 2mln kredytobiorców, a przeciętna rata to PLN1tys.
• Wiceminister finansów P. Patkowski poinformował, że Rada Ministrów chce przyjąć nowe przepisy 17 maja, a do 13 maja będą trwały konsultacje projektu ustawy. W takim przypadku część rozwiązań mogłaby wejść w życie od 1 lipca tego roku, a odejście od stawki WIBOR od 1 stycznia 2023.
• Najmniej kontrowersji wzbudza kwestia Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, który funkcjonuje od lat, chociaż pomoc z tego źródła cieszyła się do niedawna ograniczonym zainteresowaniem kredytobiorców. Główną zaletą tego rozwiązania są ściśle określone warunki, które powinien spełniać potencjalny beneficjent, czyli: (1) status osoby bezrobotnej w przypadku co najmniej jednego kredytobiorcy, (2) rata przekraczająca 50% miesięcznych dochodów, (3) dochód w gospodarstwie domowym poniżej PLN1200 na osobę. Jest to więc pomoc kierowana bezpośrednio do kredytobiorców w trudnej sytuacji finansowej, którzy mogą otrzymać do PLN2tys. miesięcznie na 3 lata (maksymalnie PLN72tys.) w formie nieoprocentowanej pożyczki, której część może zostać umorzona.
• W kontekście toczonej obecnie przez NBP walki z inflacją bardziej problematyczna jest koncepcja wakacji kredytowych, z uwagi na ich powszechny charakter. Z rozwiązania będą mogli skorzystać wszyscy kredytobiorcy hipoteczni, niezależnie od sytuacji finansowej. Proponowane rozwiązanie osłabią mechanizm transmisji polityki pieniężnej. W szczególności możliwość przeniesienia w czasie 4 rat kredytowych, w 2022 i kolejnych 4 w 2023, wydatnie osłabi wzrost kosztów obsługi kredytów, co niweluje skalę zacieśnienia wynikającego z ostatnich podwyżek stóp procentowych. Biorąc pod uwagę tylko kredyty dla gospodarstw domowych (mieszkaniowe i konsumpcyjne), wakacje niwelują około 20% skali zaostrzenia polityki pieniężnej dla już istniejących kredytów. Oczywiście podwyżki wciąż chłodzą popyt na nowe kredyty dla gospodarstw domowych oraz działają na kredyty dla firm.
• Na ten temat wypowiadał się w piątek prezes Glapiński, mówiąc że NBP prowadzi szeroko zakrojone zacieśnienie polityki pieniężnej, zaś rząd proponuje rozwiązania, które dają selektywną pomoc kredytobiorcom. Naszym zdaniem takie skalibrowanie policy mix, daje pole do dużych dalszych podwyżek stóp NBP, ponieważ część gospodarstw domowych została objęta ochroną.
• Pozostaje jeszcze jeden ważny efekt podwyżek stóp, a więc przełożenie ryzyka inflacyjnego i podwyżek NBP na rentowność długu rządowego a więc koszt po jakim rząd pożycza środki na rynku. Naszym zdaniem czynnikiem który mógłby spowodować spadekrentowności polskich obligacji może być zatrzymanie wzrostów na rynkach bazowych (uwaga na dzisiejszą inflację z USA) oraz uruchomienie KPO dla Polski.
• Kolejny element pomocy dla kredytobiorców to pomysł zastąpienia wskaźnika WIBOR inna stawką, np. stopą O/N Polonia. Zamiana stawki terminowej (3 m-ce lub 6 m-cy) na stawkę overnight jest korzystna tylko w momencie pozytywnego nachylenia krzywej rynku pieniężnego (gdy stopy NBP rosną, stawka O/N jest niższa od Wibor 3- lub 6-miesieczny), natomiast w przypadku odwrócenia się krzywej, np. w oczekiwaniu na obniżki stóp NBP, może okazać się mniej atrakcyjna od obecnych stawek referencyjnych o dłuższych terminach. Po drugie, wątpliwości regulacyjne może budzić fakt, że nowy wskaźnik referencyjny miałby dotyczyć tylko kredytów hipotecznych, ale już nie kredytów konsumpcyjnych, czy kredytów dla firm.

Jutro aukcja zamiany obligacji

• Ministerstwo Finansów zapowiedziało, że na jutrzejszej aukcji zamiany sprzeda 6 serii obligacji, odkupując papiery zapadające w 2022 i  w pierwszych czterech miesiącach 2023.

IRG SGH: poprawa koniunktury w przemyśle w kwietniu.

• Oceny koniunktury w przemyśle poprawiły się w kwietniu, a przewidywania firm co do ogólnej sytuacji w Polsce są umiarkowanie optymistyczne – wynika z comiesięcznego badania Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH. Ankietowane firmy informują o wzroście produkcji i zamówień krajowych i eksportowych.
• Sytuacja poszczególnych przedsiębiorstw przemysłowych jest najprawdopodobniej zróżnicowana, co powoduje różne oceny koniunktury w zależności od badanej próby firm. Publikowany na początku maja indeks PMI wskazywał na spadek zamówień w kwietniu i pogorszenie prognoz przyszłej produkcji przez firmy badane przez S&P.

Komentarz rynkowy

• Od początku tygodnia para €/US$ waha się wokół 1,0550. Inwestorzy prawdopodobnie czekają z większymi zmianami pozycji na publikowane dziś dane o inflacji z USA. Stabilizacja dolara oraz ciągle silne oczekiwania na podwyżki stóp w Polsce pozwoliły wczoraj na dalsze umocnienie złotego. Kurs €/PLN nie był jednak w stanie przełamać wsparcia na 4,67 i zakończył handel na 4,68.
• Na bazowych rynkach długu od początku tygodnia trwa umocnienie. Amerykańska 10latka zyskała 5pb, a Bund 7pb. Inwestorzy mogą zamykać krótkie pozycje na papierach przed ww. danymi o inflacji w USA. Także swapy inflacyjne (długie i krótkie) w USD i EUR pokazują, że rynek zaczyna wierzyć w spadek inflacji. Rynki wierzą Fed, bo w USA trwa zacieśnienie monetarne i fiskalne. W Polsce mamy zacieśnienie monetarne, ale silne poluzowanie fiskalne, oraz zmiany regulacyjne (pakiet kredytowy), które podkopują wiarę w spadek inflacji i szybkie zakończenie cyklu podwyżek stóp procentowych. SPW znów radziły sobie relatywnie słabo. Po silnej przecenie w poniedziałek, wczoraj krajowy dług był w stanie jedynie się ustabilizować. Inwestorzy prawdopodobnie nadal obawiają się, że NBP będzie musiał znów nadgonić podwyżki stóp, biorąc pod uwagę ciągłe zaskoczenia inflacją z kraju.

€/US$ w trendzie bocznym. Dług może lekko tracić.

• Reakcja rynku na publikowane dziś dane o inflacji z USA prawdopodobnie zdeterminuje zachowanie dolara co najmniej do końca tygodnia. W naszej ocenie amerykańska CPI jest już za szczytem, co powinno hamować oczekiwania na podwyżki stóp Fed. Dolarowi powinna pomagać też m.in. niepewna sytuacja w Chinach i tracący yuan. Dlatego oczekujemy, że do końca tygodnia para €/US$ utrzyma się blisko 1,05.
• Uważamy także, że przez większą część 2-3kw22 para €/US$ również utrzyma się dość blisko 1,05. Wsparciem dla dolara będzie przede wszystkim polityka Fed. Naszym zdaniem FOMC doprowadzi główną stopę procentową ponad 3% na przełomie roku. Z kolei EBC zacznie swój cykl podwyżek raczej dopiero pod koniec 2022, biorąc np. pod uwagę ryzyko zatrzymania importu gazu do dużych gospodarek UE i związanej z tym recesji.
• W naszej ocenie na rynku amerykańskich i niemieckich obligacji rządowych istotnie wzrosło ryzyko głębszej korekty / umocnienia papierów. Wiele zależy od dzisiejszych danych, które mogą być mieszane. Przekroczenie szczytu inflacji w USA, w połączeniu z dotychczasową i planowaną skalą zacieśnienia polityki pieniężnej i fiskalnej w USA buduje wiarygodność Fed –rynek coraz bardziej wierzy, że szczyt inflacji w USA jest bliski. Krzywa swap zarówno w euro i dolarze wycenia już relatywnie dużą skalę podwyżek stóp. Widzimy również istotne szanse, że szczyt rentowności Treasuries i Bunda w tym cyklu nastąpi w połowie 2022.

Dalsze umocnienie złotego. SPW nadal słabe.

• Zachowanie złotego w drugiej połowie tygodnia prawdopodobnie zdeterminuje €/US$. Jeżeli para utrzyma się ponad 1,05, to powinno dojść do kolejnych prób przebicia się €/PLN poniżej wsparcia 4,67. Złamanie tego poziomu otworzyłoby drogę do powrotu bliżej 4,60. To tym bardziej prawdopodobny scenariusz, że publikowane w tym tygodniu szczegóły CPI z Polski powinny potwierdzić, że ryzyka inflacyjne wskazywane przez prezesa Glapińskiego są istotne, czy wręcz przybierają na sile. To z kolei argument za dalszymi, dużymi podwyżkami stóp.
• Polityka NBP naszym zdaniem uzasadnia też dalszy spadek €/PLN w dłuższym terminie szczególnie, że wzrostu stóp w Europie spodziewamy się dopiero w drugiej połowie roku. Na razie złotemu szkodzi jednak niepewna sytuacja międzynarodowa (np. słaby juan). Uważamy, że kurs €/PLN przesunie się poniżej 4,60 nawet już pod koniec maja. Oczekujemy również, że para może zbliżyć się do 4,50 już na przełomie kwartału, wraz z zakładanym spadkiem napięć związanych z wojną.
• Choć obecne poziomy rentowności SPW wydają się już atrakcyjne i rosną szanse umocnienie długu na rynkach bazowych, to na korektę/umocnienie polskich papierów może być zbyt wcześnie. O ryzyku inflacyjnym w kraju powinna przypomnieć publikacja szczegółów CPI. Ciągle też nie wykrystalizowały się oczekiwania co do docelowego poziomu stóp NBP, co zniechęca inwestorów zagranicznych do większych zakupów.
• W połowie roku 2022 rentowności SPW powinny osiągnąć szczyt w tym cyklu. W 3-4kw22 oczekujemy długiego płaskiego szczytu inflacji. Dlatego w 2poł22 rynkowe oczekiwania na docelowy poziom stóp NBP powinny się już utrwalić. W połowie 2022 powinny również zakończyć się wzrosty rentowności na rynkach bazowych.